درحالی این روزها بحث همکاری ایران با کشورهای خارجی همچون ترکیه برای خودروسازی مطرح می‌شود که این کشور از توانایی کافی برای تولید خودرو برخوردار نیست و تمام آنچه در صنعت و بازار این کشور وجود دارد، وارداتی یا مونتاژی است. چراکه اساسا دانش این کشور در زمینه خودرو از تجربیات صنعتگران داخلی‌اش نشأت نمی‌گیرد. با این شرایط، ترکیه کشوری دانش‌بنیان نیست و چشمانداز همکاری ایران با این کشور در زمینه خودروسازی چندان مطلوب به نظر نمی‌رسد. بنابراین، بهترین راهکار برای صنعت خودر ما استفاده از صنعت قطعه‌سازی این کشور است. شاید ترکیه در این بخش چندان پیشتاز نباشد، اما حداقل حضور شرکت‌های بزرگ خارجی در این کشور می‌تواند برای ایران این ظرفیت را ایجاد کند که تحریم‌ها را دور بزند و قطعات مورد نیاز خط تولید خود را از این بخش تامین کند. موضوعی که احمدرضا رعنایی، عضو انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی نیز در گفت‌وگو با «دنیای خودرو» بر آن تاکید می‌کند.
برخی کارشناسان صنعت خودرو معتقدند ترکیه حرفی برای گفتن ندارد، اما در بخش قطعه‌سازی ظرفیت‌های خوبی دارد که می‌توانیم با کمک‌گرفتن از آن‌ها بخش مهمی از مشکلات صنعت قطعه را کنار بزنیم. شما چنین موضوعی را تایید می‌کنید؟
این حرف در مورد ترکیه از لحاظ تکنولوژی و علمی درست است که حرفی برای گفتن ندارد. صنعت ترکیه، صنعتی وارداتی است که بدون هیچ دانش و پیش‌زمینه‌ای در حال فعالیت است. بنابراین، خودشان در عمق این صنعت وارد نشده‌اند که بدانند خودروسازی چیست. اما درعین حال کشوری است که سالهاست قطعه‌سازی و مونتاژ خودرو را در تیراژ بالا انجام می‌دهد. بنابراین با توجه به اینکه چنین فعالیتی درترکیه نهادینه شده و در ضمن تحریم هم نیست، می‌تواند کمک بزرگی به ایران باشد.
از همین رو، علاوه بر اینکه می‌توان از ظرفیت قطعه‌سازی این کشور بهره برد، می‌توان از ترکیه به‌عنوان پل ارتباطی خوبی برای تامین نیاز از طریق قطعه‌سازان مطرح دنیا هم بهره برد. چراکه تمام این شرکت‌ها در ترکیه که تحریم نیست، حضور دارند و می‌توانیم در صنعت خودروهای سبک و سنگین با شکل دادن همکاری‌های خوب، مقداری فضای قطعه‌سازی و خودروسازی کشور را بهبود ببخشیم.
اگر این همکاری شکل بگیرد، چطور می‌تواند در شرایط تحریمی و نبود نقدینگی به صنعت قطعه ما کمک کند؟ آیا این همکاری جای خالی شرکت‌های اروپایی را که از ایران خارج شدند، پر می‌کند؟
بهطور قطع، این همکاری نمی‌تواند تمام جای خالی شرکت‌های اروپایی و مطرح دنیا را پرکند، اما بههرحال ترکیه با توجه به همسایگی و مراودات بسیار با ایران ازجمله خرید انرژی، توانایی این را دارد که بخشی از قطعاتی که داخلی‌سازی نشده و نیاز به واردات آن‌ها داریم را تامین کند تا بتوانیم خودروهایمان را تکمیل کنیم.
شرکت‌هایی که با توجه به تحریم‌ها از ایران رفتند، همگی در ترکیه هستند و دفتر دارند. بنابراین امکان اینکه این قطعات را بتوانیم از آنجا تامین کنیم، وجود دارد. ما در یک‌سری از قطعات همچون سنسورها، ایربگ، ای‌بی‌اس و غیره نیازهایی داریم که می‌توان این قطعات را از ترکیه وارد کشور و روی خودروها وصل کرد و قسمتی از خودروهای کف کارخانه‌ها را تکمیل و به بازار عرضه کرد.
با توجه به اینکه الان بر خودکفایی و داخلی‌سازی قطعات خودرو تاکید می‌شود، این همکاری چگونه می‌تواند بدون آسیبزدن به نهضت داخلی‌سازی به این هدف صنعت ما کمک کند؟
ممکن است ما یک تکنولوژی خاص را نیاز داشته باشیم که آن را دردسترس نداریم. این کشور می‌تواند این تکنولوژی را به صورت دست دوم در اختیار ما بگذارد.
پیشنهاد شما برای اینکه تجربه تلخ خروج کشورهای اروپایی با تمدید تحریم‌ها دوباره در مورد ترکیه تکرار نشود، چیست؟
رفتن تمام این شرکت‌ها به این دلیل بود که اگر در ایران می‌ماندند، منافع بزرگ‌تری را از دست می‌دادند و به همین دلیل هم رفتند. در مورد ترکیه هم این موضوع صادق است، البته کمی متفاوتتر؛ چراکه زمان می‌برد تا تحریم‌کنندگان سر از مراودات ایرانی‌ها و ترکیهایها در بیاورند.
چراکه در این بخش عملا نیازی به مبادله منابع مالی نیست. اما در کشورهای دیگر به این دلیل که مجبورند از طریق انتقالات بانکی و انتقال با کشتی با ایران همکاری داشته باشند، تحریم‌ها حضور پررنگ‌تری دارند. البته این شرکت‌ها منافع‌شان هم در این است که یک کشور با تراز مالی بالا مثل آمریکا را حفظ کنند و ایران را رها کنند. ممکن است در مورد ترکیه این اتفاق رخ ندهد.
فکر نمی‌کنید به جای واردات قطعه بهتر است که به سمت استفاده از دانش این کشور در راستای خودکفایی برویم؟
بعید می‌دانم ترکیه دانشی در زمینه خودرو یا قطعات خودرو داشته باشد تا در اختیار ما بگذارد، چون کشور دانشبنیانی نیست، تکنولوژی اصیلی را نیاورده و خودش هم به این دانش نرسیده است. بنابراین یک‌سری محدودیت‌ها و وابستگی‌هایی دارد که فکر می‌کنم فقط در بعضی ازقسمت‌ها بتوانیم از ترکیه به‌عنوان پل ارتباطی استفاده کنیم. پیشنهادم این است که از این همکاری بیشتر در راستای تامین نیاز خط تولید در بخش قطعه بهره ببریم و وارد بازار لوازم یدکی نشویم، چراکه با این کار ممکن است آسیب‌هایی به بخش خودکفایی وارد شود.
